Tiêu cự trên máy ảnh là gì? Có ý nghĩa gì trong việc chụp ảnh?

Tiêu cự là chìa khóa để giúp bạn có được những bức ảnh như mong muốn. Hãy cùng Điện máy XANH tìm hiểu xem tiêu cự trên máy ảnh là gì và có ý nghĩa ra sao trong việc chụp ảnh nhé!

1 Tiêu cự máy ảnh là gì?

Tiêu cự máy ảnh chính là mức độ phóng đại mà ống kính đạt được. Tiêu cự được đo bằng khoảng cách (tính bằng milimet) giữa điểm hội tụ của ống kính và cảm biến hình ảnh (tiêu diện).

Do đó, độ dài tiêu cự được hiển thị bằng một con số, và nó cho bạn biết máy ảnh có thể chụp trong phạm vi cảnh như thế nào.

• Số độ dài tiêu cự nhỏ, cho góc nhìn rộng hơn và hiển thị nhiều cảnh hơn.
• Số độ dài tiêu cự lớn, cho góc nhìn hẹp hơn và hiển thị ít cảnh hơn.

2 Các loại tiêu cự máy ảnh

Có 2 loại ống kính phổ biến:

• Ống kính cố định (hoặc ống kính Prime): chỉ có sẵn một tiêu cự, nghĩa là độ dài tiêu cự của ống kính không thể thay đổi, và thường có giá mềm hơn ống kính zoom.
• Ống kính zoom: có nhiều tiêu cự, cho phép người chụp điều chỉnh linh hoạt độ dài tiêu cự tùy theo nhu cầu chụp ảnh. Dĩ nhiên, giá ống kính zoom cũng khá chát.

Nếu phân loại tiêu cự máy ảnh theo góc chụp, thì có những loại ống kính sau:

• Ống kính góc cực rộng: Tiêu cự nằm giữa 8 mm và 24 mm

Người ta gọi ống kính có tiêu cự này là ống kính mắt cá cho vùng quan sát rất rộng. Dù ống kính cho khả năng chụp ảnh 180 độ nhưng làm hình ảnh bị biến dạng nhiều.

• Ống kính góc rộng – tiêu chuẩn: Tiêu cự giữa 24mm và 35mm

Loại ống kính này cho độ dài tiêu cự nhỏ, góc nhìn rộng và lấy nét được nhiều. Dĩ nhiên vẫn có khả năng làm biến dạng hình ảnh nhưng ở mức độ ít hơn so với loại ống kính góc cực rộng.

• Ống kính tiêu chuẩn: Tiêu cự giữa 35mm và 70mm

Độ dài tiêu cự này được sử dụng phổ biến hơn, từ việc chụp chân dung cho đến ảnh phong cảnh. Vì cho khả năng hiển thị hình ảnh gần giống với mắt thường nhìn. Đồng thời, còn dễ dàng điều chỉnh theo độ sâu trường ảnh nông – sâu.

• Ống kính Telephoto: Tiêu cự từ 70mm đến 300mm trở lên

Loại tiêu cự máy ảnh này là lựa chọn lý tưởng để chụp một chủ thể ở xa, hoạt động gần như chiếc kính thiên văn vậy!

3 Tiêu cự có ảnh hưởng như thế nào đối với việc chụp ảnh?

Tiêu cự là mức độ phóng đại mà ống kính đạt được, nên nó cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến việc chụp ảnh. Cụ thể, tiêu cự ảnh hưởng đến một số yếu tố sau:

Góc nhìn

Độ dài tiêu cự sẽ xác định phạm vi cảnh được thể hiện trên một khung ảnh. Do đó, ống kính có tiêu cự nhỏ (thường gọi là ống kính góc rộng) cho độ sâu trường ảnh rộng. Và ngược lại, ống kính có tiêu cự lớn (hay gọi là ống kính tele) cho độ sâu trường ảnh nhỏ.

Độ sâu trường ảnh

Tiêu cự ảnh hưởng đến vùng rõ nét của hình ảnh (gọi là độ sâu trường ảnh).

Chẳng hạn, ống kính tele cho độ sâu trường ảnh lớn, nghĩa là ống kính này có thể tập trung vào vật thể ở rất xa.

Góc nhìn

Khi thay đổi tiêu cự thì bạn cũng thay đổi góc nhìn và tỷ lệ hình ảnh khi chụp. Nói một cách dễ hiểu, độ dài tiêu cự nhỏ mang lại góc nhìn rộng, tỷ lệ hình ảnh lớn. Trái lại, độ dài tiêu cự lớn hơn sẽ thu hẹp góc nhìn, giúp phóng to hình ảnh thể hiện một cách chi tiết hơn.

Độ rung

Khi chụp ảnh, bạn không tránh khỏi việc làm cho ảnh chụp bị mờ do rung lắc. Vì thế, sử dụng ống kính có tiêu cự lớn và kĩ thuật chụp ảnh tốt thì hình ảnh sẽ được cải thiện rất nhiều mà không cần phải dùng đến chân máy.

4 Cách chọn ống kính có tiêu cự phù hợp

Thấu hiểu được tiêu cự là gì và các loại ống kính có tiêu cự ra sao, thì việc chọn tiêu cự máy ảnh phù hợp cũng là bí quyết giúp bạn có được những bức ảnh như mong muốn.  

Để chọn ống kính có tiêu cự phù hợp, bạn cần xác định lại chủ đề (nội dung) mà bạn muốn chụp. Chẳng hạn:

Chụp ảnh du lịch

Bạn chọn ống kính zoom tiêu chuẩn sẽ giúp bạn linh hoạt trong mỗi lần chụp, vì hầu như khi đi du lịch bạn cần tránh mang nhiều thứ cồng kềnh.

Chụp ảnh thể thao

Chọn loại ống kính zoom Tele là phù hợp nhất để bạn bắt lại những khoảnh khắc các hoạt động thể thao từ xa.

Chụp ảnh phong cảnh

Để có được những tấm ảnh phong cảnh vừa ý, bạn có 2 loại ống kính phù hợp cho nhu cầu này: ống kính góc rộng (hoặc góc cực rộng) và ống kính tiêu chuẩn.

Chụp ảnh chân dung

Chọn ống kính có tiêu cự từ 35mm đến 70mm để chụp chân dung thể hiện một cách rõ nét nhất.

Chụp ảnh macro

Loại ống kính Tele có tiêu cự tối thiểu 200mm sẽ giúp bạn có được những bức ảnh thể hiện rõ các chi tiết một cách tinh tế nhất.

Chụp ảnh kiến trúc

Hãy chọn một loại ống kính góc rộng tiêu chuẩn để tạo ra độ sâu trường ảnh tốt, giúp bạn chụp được lại toàn bộ không gian một cách đẹp mắt nhất.

Chụp ảnh đường phố

Bạn có thể chọn loại ống kính cố định tiêu chuẩn để chụp lại những bức ảnh về đường phố. Ngoài ra để thể hiện sự sáng tạo, bạn nên linh hoạt dùng thêm một ống kính zoom tiêu chuẩn để chụp.

Chụp ảnh động vật hoang dã

Để chụp lại cử chỉ của các động vật hoang dã, bạn nên chọn ống kính zoom tele. Nó cho phép bạn có được những bức ảnh đẹp tự nhiên mà không tác động gì đến sinh hoạt thường ngày của chúng.  

Cần kiểm tra kích thước cảm biến của máy ảnh, để xem mức độ phù hợp của tiêu cự ống kính.

Ví dụ: Máy ảnh của bạn có hệ số crop 1,5 và bạn chọn ống kính 100mm, thì hình ảnh chụp của bạn thực sự ở 150mm.

Loại ống kính có tiêu cự 50mm thường được dùng vì cân bằng tốt giữa độ sâu trường ảnh và trường nhìn, cơ bản phù hợp cho mọi nhu cầu chụp

Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn hiểu được tiêu cự máy ảnh là gì và nó có ý nghĩa ra sao trong việc chụp ảnh.

Xem thêm:

• Máy ảnh Mirrorless là gì? Có gì khác so với máy ảnh DSLR?
• ISO máy ảnh là gì? Cách điều chỉnh ISO máy ảnh để chụp đẹp nhất